“Eindelijk vrij”. Met grote opluchting kondigde premier Alexander De Croo vrijdag het goede nieuws in een videoboodschap aan. Na 455 dagen in een Iraanse cel te hebben gezeten, is de Belgische ngo-medewerker Olivier Vandecasteele weer op vrije voeten. Hij is momenteel onderweg naar ons land en staat vrijdagavond op Belgische bodem.

“Donderdagavond werd Olivier naar Oman gebracht, waar hij werd opgevangen door een team van Belgische militairen en diplomaten. Vrijdagochtend heeft hij een aantal medische tests ondergaan om zijn gezondheid te controleren en ervoor te zorgen dat hij zo goed mogelijk kan terugkeren. Olivier Vandecasteele heeft 455 dagen vastgezeten in een cel in Teheran. In zeer moeilijke omstandigheden. Onschuldig. Zijn terugkeer is een opluchting, voor zijn familie, vrienden en collega’s.”

“Wij laten niemand achter”

De premier heeft vrijdagochtend de naaste familie van Olivier Vandecasteele op de hoogte gebracht. “Ik wil ook hier, persoonlijk en namens de hele regering, hulde brengen aan de moed en de kracht van zijn familie. Ik denk aan zijn ouders, zijn zussen en zijn beste vriend Olivier Van Steirtegem. We hebben 455 dagen lang samen naar dit moment toegewerkt. Zonder vertrouwen in mekaar waren we er nooit in geslaagd om hun zoon, broer en vriend terug te brengen waar hij thuishoort: hier bij ons, in ons land, bij zijn familie en vrienden. Ik wil ook hulde brengen aan onze Belgische diplomaten en aan onze veiligheids- en inlichtingendiensten. Dankzij hun toewijding en professionalisme is Olivier vandaag vrij (...) Voor mij heeft altijd één ding geprimeerd: wij laten geen onschuldige landgenoot in de steek. Dat is de verantwoordelijkheid die ik op mij neem. En die ik aanvaard. We laten in ons land niemand achter. Zeker niet iemand die onschuldig is,” aldus de eerste minister.

De voorbije weken en maanden gonsde het van de geruchten over een gevangenenruil tussen België en Iran. Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) liet eerder al verstaan ervan overtuigd te zijn dat Olivier Vandecasteele vrijkomt. En Iran liet nog niet zo lang geleden weten dat het zover was, wat door onze regering dan weer ten stelligste werd tegengesproken.

Zeker is dat alles in een stroomversnelling kwam nadat het Grondwettelijk Hof in maart een eerdere schorsing van de Iran-deal ongedaan maakte. De Kamer zette midden 2022 het licht op groen voor die deal, een verdrag waarin België en Iran de uitlevering van gevangenen mogelijk maakt. De afspraak is controversieel omdat Assadi een terrorist is die twee jaar geleden in Parijs een bomaanslag beraamde op de Iraanse oppositie. Een aanslag die werd verijdeld en die Assadi een veroordeling van 20 jaar opleverde. Tegenstanders stellen dat er geen enkele garantie is dat de Iraniër - eenmaal geruild - zijn straf niet zal moeten uitzitten in Teheran. (Lees verder onder het debat.)