Het bezoek van Zelenski maakt deel uit van een minitournee langs enkele Europese hoofdsteden: woensdag trok de Oekraïense president eerst naar Londen voor overleg met de Britse premier Rishi Sunak, daarna ging het naar Parijs voor een diner met de Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz. Hij herhaalde daarbij zijn vraag om “noodzakelijke wapens” om de Russische invasie af te slaan.

Het gerucht dat Zelenski donderdag dan naar de EU-top in Brussel zou komen, deed al langer de ronde. De Oekraïense president bevestigde dat nieuws echter pas woensdagavond, na afloop van zijn vergadering in het Elysée. Macron en Zelenski zullen donderdagochtend samen vanuit Parijs naar Brussel afzakken.

Programma

Het precieze programma van Zelenski wordt om veiligheidsredenen niet bekendgemaakt, maar de Oekraïense president zou volgens ingewijden donderdagochtend om 10 uur eerst het Europese Parlement toespreken tijdens een speciale zitting, en na zijn speech onmiddellijk het parlementsgebouw verlaten.

Daarna zou Zelenski zich bij de top van de 27 regeringsleiders voegen. Normaliter zou deze top gaan over de versterking van de Europese concurrentiekracht, het migratievraagstuk, en ook Oekraïne. Gezien het uitzonderlijke bezoek van Zelenski lijkt dat laatste onderwerp echter de debatten te zullen domineren.

Onderwerpen

Op de agenda staan alvast het programma om bevroren Russische tegoeden (goed voor honderden miljarden euro’s) te gebruiken worden om de wederopbouw van Oekraïne te financieren. “We willen graag praten over dit onderwerp”, liet een Oekraïense regeringsbron zich al ontvallen. “Het is een kwestie van te bekijken hoe die activa te gebruiken.”

Andere onderwerpen zijn de sancties tegen Rusland – waarvan een tiende pakket in voorbereiding is bij de Europese Commissie –, de kwestie van de Russische verantwoordelijkheid voor oorlogsmisdaden begaan in Oekraïne, en het Oekraïense EU-lidmaatschap.

Naar alle waarschijnlijkheid zal Zelenski tijdens het overleg ook zijn dwingende verzoek herhalen voor meer en moderne wapenleveringen. “Als onze president naar de EU-top komt, is dat vooral om de levering van wapens te versnellen”, aldus een Oekraïense functionaris in Brussel. Zelenski herhaalde bijvoorbeeld woensdag tijdens zijn overleg met de Britse premier Sunak nog eens zijn vraag om gevechtsvliegtuigen.

Veiligheidsmaatregelen

De federale en Brusselse politie maken zich al een paar dagen op voor het risicovolle bezoek van Zelenski, maar willen niets kwijt over extra maatregelen of beveiliging. “Om veiligheidsredenen geven wij geen details over de inzet van politiemensen”, klonk het eerder al bij de federale politie. “In ieder geval is België gewend om internationale evenementen op zijn grondgebied te organiseren, met de aanwezigheid van vele staatshoofden en regeringsleiders. Dus ook voor deze top zetten we de nodige mensen en middelen in.”

Ook de politiezone Brussel-Hoofdstad-Elsene wilde niet zeggen of er even strenge maatregelen genomen worden als bij het bezoek van Amerikaanse presidenten. Tijdens de top wordt zoals altijd een veiligheidszone ingesteld rond het Schumanplein. Een deel van de Froissartstraat en de Wetstraat tussen het Schumanplein en het Résidence Palace wordt volledig afgesloten. Het metrostation Schuman is slechts gedeeltelijk bereikbaar. De Brusselse politie verwacht weinig manifestaties naar aanleiding van de top.

Het gaat om het eerste bezoek van Zelenski aan Brussel sinds de Russische invasie in zijn land bijna een jaar geleden. De Oekraïense president reisde eind vorig jaar ook al naar Washington D.C. Dat was zijn eerste buitenlands bezoek sinds de Russische inval.