Veel regisseurs die een dagje ouder worden, blikken graag terug op hun jeugd. Federico Fellini deed het met Amarcord, Ingmar Bergman met Fanny & Alexander, Alfonso Cuarón met Roma en Kenneth Branagh met Belfast. Steven Spielberg kon niet achterblijven. Hij hoopte 22 jaar geleden al zijn eigen verhaal te verfilmen, maar wilde oprecht zijn ouders, Leah en Arnold, niet kwetsen. Na het overlijden van zijn moeder in 2017 begon Spielberg met zijn favoriete scenarist Tony Kushner (Munich, Lincoln, West Side Story) aan het script dat een paar maanden na de dood van zijn vader in 2020 volledig afgewerkt raakte. De schroom van Spielberg om zijn jeugdherinneringen aan zijn ouders te tonen, is zeker ook deels omdat The Fabelmans evenveel over die ouders en hun huwelijkscrisis handelt als over de jonge Steven.

Ontsporing van trein

De prent begint met een filmscène die het leven van Sammy Fabelman (de fictieversie van jonge Steven) overhoop gooit. Zijn allereerste bioscoopbezoek is aan The Greatest Show on Earth, een film over een circus van Cecil B. DeMille met Charlton Heston in Indiana Jones-kostuum. Sammy raakt helemaal geobsedeerd door de climactische ontsporing van een trein nadat die op een auto inrijdt. Hij probeert de scène met zijn speelgoedtreintjes te herscheppen, maar daar kan hij maar één keer van genieten. Zijn moeder Mitzi (Michelle Williams) geeft hem daarop een camera, waardoor hij het moment van de crash opnieuw en opnieuw kan beleven.

Cinema biedt Sammy enorm veel plezier, maar als tiener ontdekt hij ook dat het schijnbaar onzichtbare dingen naar de oppervlakte kan brengen. Dat zorgt voor een crisis met zijn moeder en ‘oom’ Bennie (Seth Rogen), de beste vriend van zijn vader Burt (Paul Dano). Het besef dat cinema plezier kan overstijgen en ogen kan openen, vormt de ruggengraat van The Fabelmans.

Joodse identiteit

Op een tweede niveau handelt de film ook over de joodse identiteit en antisemitisme. Zelfs die thema’s koppelt Spielberg aan cinema. Zo brengt Sammy zijn antisemitische kwelduivel op school in beeld als een adonis. Die jongen begrijpt er niets van, want hij ziet op het scherm enkel een ridicuul iemand. Toch heel knap hoe Spielberg dicht bij zijn eigen leven blijft, maar tezelfdertijd afstand neemt door te fictionaliseren. Dat doet hij met heel veel humor. Zo ontdekt Sammy (Gabriel LeBelle) het geheim van kussen via een heel religieus meisje en krijgt hij een bizarre filmles van een beroemd regisseur (vertolkt door niemand minder dan David Lynch). The Fabelmans is Spielbergs oprechte liefdesbrief aan de cinema, maar vooral aan de ouders die hij als kind vaak niet begreep.

‘The Fabelmans’ speelt in avant-première in The Roxy Theatre op 6/2 om 20.30 uur. Vanaf 10/2 kan je hem dagelijks in Kinepolis Hasselt zien, eveneens om 20.30 uur. Op 22/2 gaat de film officieel in première