Zichen-Zussen-Bolder (Riemst), dinsdag 23 december 1958. In de Roosburg, een voormalige mergelgroeve die dan dienst doet als ondergrondse champignonkwekerij, zijn ruim honderd plukkers en compostwerkers aan de slag. Dat de berg aan het ‘kraken’ is – zoals men zegt –, wordt niet door iedereen als onheilspellend ervaren. Want kraken, dat doet de Roosburg wel vaker. In het verleden zijn er in de buurt van de mergelberg al verschillende kleinere instortingen en verzakkingen gebeurd, dus daar kijken de inwoners van Zichen-Zussen-Bolder niet echt meer van op.

Maar de laatste dagen neemt het gerommel toe en wat sommigen vrezen, zal die dinsdag werkelijkheid worden: om 9 uur ’s ochtends bezwijken de broze steunpilaren van de groeve onder de immense druk van de berg en de Roosburg stort in. 700.000 kubieke meter mergel komt over een oppervlakte van 3 hectare naar beneden, en al dat puin wordt in de gangen van de champignonkwekerij uitgespuwd. Achttien mensen zijn op slag dood. Elf van hen worden nooit teruggevonden: hun lichamen liggen vandaag nog steeds begraven onder het puin.

“Akker scheurde open”

In een driedelige podcast spreken we met ooggetuigen van de ramp; mensen die de instorting en de catastrofale gevolgen voor de hechte gemeenschap van nabij meemaakten. In de eerste aflevering komen onder andere overlevenden Rita Jongen (78) en Leon Vos (89) aan het woord. Ook Fernand Beusen (75), broer van Jean Beusen – die het jongste slachtoffer was – doet zijn emotionele relaas.

“We hebben met onze vingers de mergel uit een man zijn keel moeten halen, anders stikte hij”

Rita Jongen, overlevende Roosburgramp

Rita is als 14-jarige plukster aan de slag in de groeve op het moment dat de hel losbreekt. “Rond 9 uur ’s morgens zagen de boeren die boven op de berg aan het werk waren hoe de akker openscheurde. Plots vlogen er brokstukken en kisten in het rond. Er brak paniek uit, je hoorde geschreeuw en geroep, en alles was geblokkeerd. Vlak bij ons lag er iemand op de grond, maar die man kon niet meer spreken door het stof dat hij had binnengekregen. Met onze vingers hebben we de mergel uit zijn keel gehaald, anders was hij gestikt.”

“Bloed liep langs mijn been”

Rita en een groepje vrouwelijke collega’s zitten als ratten in de val, vertelt ze: “Ik weet nog dat ik zei: ‘We zitten gevangen onder de grond, zoals de mijnwerkers in Marcinelle.’ Gelukkig geraakte er een oudere collega uit Zussen tot bij ons, en die zei: ‘Iedereen die kan lopen, volg mij. Ik breng jullie naar de nooduitgang.’ Die man heeft ons gered, hij heeft ons daar uitgehaald. Toen we buiten kwamen, zag ik dat het bloed langs mijn linkerbeen afliep. Maar dat voelde ik niet. Het enige wat ik wilde, was zo snel mogelijk terug de berg in gaan, samen met de reddingswerkers...”

Beluister nu gratis het eerste deel van ‘De Roosburgramp’: scan de QR-code, surf naar hbvl.be/podcast, of gebruik je favoriete streamingplatform: Spotify, Apple Podcast, Google Podcasts, Pocket Casts, Podcast Addict, Castbox...

Reacties zijn welkom via podcast@hetbelangvanlimburg.be.