Minister Van der Straeten en premier Alexander De Croo waren in de bevoegde Kamercommissie uitgenodigd om tekst en uitleg te geven bij het princiepsakkoord over de verlenging van de twee jongste kerncentrales, goed voor 2 GW. Die gaat in vanaf november 2026. Het is de bedoeling eind dit jaar een bindend akkoord te sluiten. Dat moet dan nog langs de Europese Commissie passeren.

Met het oog op die levensduurverlenging zal een nieuwe vennootschap het levenslicht zien - een zogenaamd Special Purpose Vehicle - waarin Engie en de overheid elk voor de helft zullen participeren. Het is niet uitgesloten dat op termijn andere private actoren daarin kunnen meestappen. 

Overheid krijgt mee controle

Nog een afspraak in het princiepsakkoord, dat Belga kon inkijken, houdt in dat de overheid geen exploitant wordt van de kerncentrales. De kosten van de ontmanteling van de kerncentrales, het beheer van de splijtstoffen en van het radioactief afval zijn voor rekening van Engie. De kosten voor het beheer van het afval en de gebruikte splijtstof zullen na studie finaal vastgelegd worden, waarbij dan gesprekken zullen starten rond een cap en risicopremie. 

Premier De Croo benadrukte dat het een goede oplossing voor ons land is. De beslissing om te onderhandelen over de levensduurverlenging werd finaal genomen door de Russische oorlog in Oekraïne en de explosie van de energieprijzen, die de maanden voordien al door het dak waren gegaan. “Energie is een essentieel element geworden van veiligheid en onveiligheid op het Europees continent, en een element van zwakheid dat genadeloos wordt geëxploiteerd. Dit is de eerste keer dat de overheid mee controle krijgt”, aldus De Croo.

Van der Straeten wees erop dat Engie in het verleden meer dan eens had laten horen dat de centrales langer openhouden onhaalbaar zou zijn. “We hebben verschillende keren een neen gekregen, terwijl er nu bereidheid en een kader is om te onderhandelen.”

Bij verschillende partijen in de Kamer rezen toch vragen over de prijs van de berging van het afval, zowel bij de oppositie als binnen de meerderheid. Nog maar enkele maanden geleden keurde de Kamer immers een wetsontwerp goed dat moet verzekeren dat niet de burger, maar de uitbater van de kerncentrales opdraait voor de kosten van hun ontmanteling en van het beheer van het kernafval volgens het principe ‘de vervuiler betaalt’.