Der Westen des Reiches ist in höchstes Gefahr! Het staat in witte, gotische letters op een zwarte achtergrond te lezen op een van de infoborden die we langs onze wandeling tegenkomen. Na de Limburgse wandelchallenge zoeken we het nog eens wat verderop. We rijden naar Grosskampenberg. E42 volgen tot je over de grens komt en meteen de eerste afslag pakken.

Chocolade

Hier gebeurt niet veel. Rust en stilte alom. De weidsheid van akkers, velden, bossen en heuvels van de zuidelijke Eifel. In de dorpjes zie je vaak geen mens (in Grosskampenberg wonen welgeteld 127 inwoners) en op de weg af en toe een tractor. Maar ook dit oord was vroeger niet vredig, toen Grosskampenberg tijdens de Tweede Wereldoorlog drie keer frontgebied werd. Gevolg: geen historische gebouwen meer te zien. Wat je er wel kan zien, zijn de restanten van de West Wall.

De West Wall is de Duitse benaming van wat de geallieerden de Siegfriedlinie noemden. Een titanenwerk van betonnen constructies, gebouwd tussen 1936 en 1940 door 500.000 werkkrachten. 630 kilometer lang, met 17.000 bunkers en de befaamde rijen van drakentanden: hoekige vormen van gewapend beton in verschillende hoogtes. Ze doen niet alleen aan menhirs denken, maar ook aan de chocolade van Toblerone. Kosten: 3 miljard Reichsmark. Omgerekend naar nu zou dat zo’n 14,5 miljard zijn. Hitler zei in een toespraak in 1938 dat hij de opdracht voor de bouw had gegeven om “de vrede te bewaren”. Het ‘oninneembare’ bouwwerk zou de Duitse bevolking moeten beschermen tegen oprukkende Franse troepen, die aan hun kant van de grens de Maginotlinie hadden gebouwd. Dat beeld van ‘bescherming’ en ‘vrede’ werd ook geponeerd in de propagandafilm Der West Wall van Fritz Hippler uit 1939. Het is die film die de hierboven vernoemde tekst bevat.

Drakentanden

In 1938 werd de bouw opgedreven. Niet zonder reden. De betonnen constructies moesten de nazi’s rugdekking geven tegen de Fransen, die een verdrag hadden met Tsjecho-Slowakije dat door de nazi’s werd ingenomen in hun ideologie van het creëren van Lebensraum. Uiteraard enkel bedoeld voor ‘het zuivere ras’. De Sigfriedlinie was dus niet alleen een verdedigingsbolwerk, maar ook een welbewuste stap in het aanvalsplan van de nationaalsocialisten en hun rassenpolitiek. Vrede had er niks mee te maken.

In Grosskampenberg zie je de drakentanden al vanaf de weg. We wandelen er een hele poos langs. Eerst door groen gras en langs fruitbomen die in bloei staan.

Verderop zien we de tanden opnieuw opduiken in bossen van naaldbomen, grotendeels overwoekerd. Via een ander infobord leren we op een andere manier naar het landschap kijken. Waar (vernietigde) bunkers zich nog bevinden, staan groepjes bomen bij elkaar: kleine stukjes landschap waar de biodiversiteit veel hoger ligt dan in de omringende weilanden van gewassen in monocultuur. De natuur wint uiteindelijk altijd.

Windmolens

Lange tijd wist men niet goed wat met de resten te doen wegens de pijnlijke herinneringen aan WO II. Maar de laatste jaren wordt gepleit om stukken te bewaren en ze goed historisch te kaderen. Dat is op deze route van 6 kilometer uitstekend gedaan. Het kan een reden zijn om deze plek te bezoeken, maar eigenlijk smeekt de hele omgeving erom om verkend te worden.

Het stukje over een verlaten landweg waarbij je de kerk van Grosskampenberg boven de kim ziet opduiken, is prachtig. Er groeien dotterbloemen in het riviertje, en zelfs de grote windmolens die je onderweg tegenkomt maken indruk in dit weidse landschap. De rust die je hier voelt, komt nog veel harder binnen door ook de geschiedenis van deze plek te kennen. Nu er nog iets uit leren.

LEES OOK. Wandelchallenge week 6: genieten van de stilte langs de Warmbeek in Hamont-Achel

LEES OOK. Wandelchallenge 5: op zoek naar het vliegend hert langs de holle wegen van Voeren

Praktisch

Afstand

De oostelijke wandeling die wij hier beschrijven is 6 km. Er is ook een westelijke route van 5 km. Je kan de twee makkelijk combineren.

Signalisatie

Bordjes Wanderweg Westwall Islek.

Parking/Start

Aan de infoborden aan de sportvelden buiten het centrum van Grosskampenberg. L1 1, Duitsland

Aard van de wandeling

Een wandeling door een prachtig, licht golvend landschap waarbij je onderweg de sporen van de Siegfriedlinie volgt, even over de Belgische grens. Onderweg is er uitstekende informatie (in het Duits). Wandelen langs sporen van de Siegfriedlinie kan ook dichterbij, zoals over de grens bij Aken.

Meer info

www.islek.info

LEES OOK. Wandelchallenge week 4: het land van 1001 vijvers en de roerdomp