De zon staat hoog boven Domein de Bever. Op het terras aan de achterzijde van de brasserie verpozen enkele wandelaars met een trappist - Achelse! - of een kop koffie met of zonder pannenkoek. De telescoop van sterrenkundevereniging Noorderkroon torent boven het landschap uit, maar wat nog meer opvalt: de haast sacrale stilte. Geen voorbijrijdende auto of fiets, geen blaffende hond, geen verre geluiden van windmolens.

“Dat is een van de grote troeven van dit wandelgebied”, zegt Joke Roebben, projectcoördinator Natuurherstel van Regionaal Landschap Lage Kempen. Een groot deel van deze omgeving is eigendom van de stad. Daardoor heb je hier nog veel aaneengesloten natuurcomplexen, die doorlopen tot in Nederland. Nóg een troef: de Warmbeek, die als een blauwe ader door het bos kronkelt. Het water is zeer zuiver. Dat zie je bijvoorbeeld aan de aanwezigheid van de beekprik, een zeldzaam visje dat alleen in helder en zuurstofrijk water overleeft en Europees beschermd is.”

Al enkele minuten na het vertrek komen we bij een touwbrug, die over de Warmbeek hangt en die deel uitmaakt van het Beverpad. “Dat is een belevingsroute van twee kilometer voor kinderen”, preciseert Joke. “Ze kunnen spelenderwijs - klimmen, klauteren, water oppompen … - het valleigebied rond domein De Bever ontdekken. Er is zelfs een plekje met bankjes rond een poel, om in klasverband een biotoopstudie te volgen. Een deel van de route is geïntegreerd in de wandeling die we nu doen.”

Maria Theresia

Plots staan we voor een grote open plek in het bos. “Dit was oorspronkelijk heidegebied, maar in de achttiende eeuw gaf Maria Theresia van Oostenrijk belastingvermindering aan iedereen die woeste grond beplantte. Daardoor kwam er meer bebossing. In de vorige eeuw nam die nog toe, omdat de mijnen dennenbomen nodig hadden als stuthout. Een aantal jaren geleden hebben we hier de strooisellaag weggehaald, dat is de bodemlaag waarin dode bladeren en naalden aanwezig zijn. Daaronder zaten nog zaadjes van planten. Omdat die licht en warmte kregen, begonnen ze te kiemen. Zo konden onder meer de kleine zonnedauw en heel wat heideplanten weer groeien.”

Wat verderop zien we een lange dreef met afgeknotte Amerikaanse eiken. “In 2019 liet de stad een studie uitvoeren door Natuurpunt. Daaruit bleek dat minstens zes verschillende vleermuissoorten gebruikmaken van de dreven van de Beverbekerdijk, Beverbeek en de Beverbeekse Heide”, weet Joke. “Dreven vormen belangrijke autostrades voor vleermuizen. Ze gebruiken die om van hun zomerverblijfplaatsen naar hun jachtgebieden te vliegen. Daar gaan ze op zoek naar insecten. In de holtes van de bomen leven enkele vleermuissoorten.”

Heikikker

De aanpalende vijver is een hotspot voor amateurfotografen. “Het bodemslib en een woekerende uitheemse waterplant, die het leven in de vijver bedreigde, werden verwijderd om de heikikker (foto rechtsonder) een biotoop te geven. Langs de zandige randen van de vijver kan het vrouwtje nu haar eitjes verstoppen. Ook de aanwezigheid van vochtige heide is belangrijk voor de overlevingskansen van dit kikkertje, omdat het daar zijn voedsel kan verzamelen. Op termijn zullen ook de watervleermuis, de gevlekte witsnuitlibel en nog heel wat andere planten- en diersoorten profiteren van de natuurherstelwerken.”

Na flink doorstappen komen we bij de Achelse Kluis, een leuke plek om even halt te houden. Het ruime terras sluit aan op de abdijwinkel, waar onder meer diverse biersoorten, kaas, chocolade, boeken, noveenkaarsen en ambachtelijke kloosterproducten worden verkocht.

“In de zeventiende eeuw werd de katholieke eredienst in Nederland verboden. Daarom stichtte Petrus van Eijnatten - vlakbij werd een laan naar hem vernoemd - net over de grens een gemeenschap van kluizenaars. De Achelse Kluis werd een centrum van contemplatie. Daaraan kwam een einde tijdens de Franse Revolutie, maar halfweg de achttiende eeuw stichtten de trappistenmonniken van de abdij van Westmalle er een priorij in de geest van de cisterciënzerorde.”

Trappist

In de zomer van 2020 verliet de laatste trappistenbroeder de Achelse Kluis. Dat had geen gevolgen voor het trappistenbier dat er werd gebrouwen. Zolang de kluis eigendom is van de abdij van Westmalle, mogen de bieren het label trappist blijven dragen. Bij het verlaten van de abdij wijst Joke naar de Warmbeek, die in de verte glinstert. “In het verleden werd de beek rechtgetrokken, omdat men ervan uitging dat het water bij zware regenval zo sneller weg kon. Dat was een misrekening, want daardoor ontstond op sommige plaatsen droogte. Als de beek meandert, vloeit het water trager weg en blijft het grondwater beter op peil. Daarom wordt de Warmbeek in zijn vroegere, kronkelende bedding hersteld.”

Praktisch

Wandeling De Groote Heide (7,2 km): Wandeling De Groote Heide: een tocht over bospaden langs de Warmbeek. Niet geschikt voor kinderwagens. Onderweg zijn er belevingstoestellen voor kinderen.

Signalisatie

Knooppunten 188 – 187 – 110 – 108 – 106 – 68 – 105 – 106 – 104 – 103 – 193 – 190 – 192 - 188

Start

Parking domein De Bever, Beverbekerdijk 50 in Hamont-Achel. QR-code voor de wandeling: infobord aan de toren van sterrenkundevereniging Noorderkroon.

Nog niet uitgewandeld?

Ook deze routes leiden je door de Groote Heide:

1. Hagevenpad: 6,7 km, startplaats bezoekerscentrum De Wulp, Tussenstraat 10, Pelt.

Signalisatie: paars symbool. Onverhard. Je wandelt door heide, vennen, bossen en moerassen, waar de Dommel zich een weg baant door het landschap. Er broeden meer dan 70 vogelsoorten in het door Natuurpunt beheerde gebied, en meer dan 40 verschillende soorten libellen voelen zich hier thuis.

2. Hamont-Achel:

16,9 km, startplaats De Kluis 1, Hamont-Achel. Voor 90 procent onverhard.

Knooppunten: 68 – 70 – 57 – 89 – 80 – 88 – 117 – 115 – 186 – 116 – 183 – 172 – 174 – 182 – 181 – 192 – 188 – 187 – 110 – 108 – 106 – 105 – 68.

Op deze route ontdek je de warmbeekvallei in Hamont-Achel met zijn rijke geschiedenis. Je wandelt de Nederlandse grens over en geniet van de mooie landduinen en de heide met vennen.

Info:www.wandeleninlimburg.be