OVERZICHT. Ze zijn weer open! Dit zijn de leukste bloesembars van Haspengouw

Enig idee hoe al die fruitbomen in Haspengouw binnenkort ook peren, appelen en kersen zullen

kunnen dragen? Dankzij de bij, die een torenhoge verantwoordelijkheid op zijn vleugeltjes draagt. Wereldwijd is 75 procent van ons voedsel, van fruit tot groenten, granen en meer, afhankelijk van de bestuiving door insecten. Ook de fruitstreek heeft bijen en andere bestuivende insecten nodig. En dus ook Haspengouw.

“Fruit­telers kunnen rekenen op de wind of op wilde bijen en insecten voor de bestuiving van de bloesems tijdens het bloeiseizoen, maar dat is niet voldoende. Ze hebben ook de honingbij nodig voor een goede bestuiving”, zegt Wim ­Tollenaers van het Steunpunt Bijenteelt.

Om die gigantische klus - het bevruchten van zoveel fruitbomen - te klaren: daar is een hele volksverhuis voor nodig. Of beter gezegd: een bijenverhuis. Imkers van over het hele land plaatsen dezer dagen honderden bijenkasten tussen de fruitbloesems, waar de bijen kunnen genieten van een groot nectarbanket. Die honingbij is een gedomesticeerde bij. Imkers houden zich bezig met de bijenteelt en ziet erop toe dat de bijen in de beste omstandig­heden in hun bijenkasten kunnen leven. “De imker staat ervoor in dat de honingbij nooit uitsterft”, zegt de Alkense entomoloog Peter Berx, die samen met tv-gezicht Lieven Scheire het boek Insecten schreef.

LEES OOK. Limburgse wandelchallenge week 2: tussen de bloesems door grootste boomgaard met hoogstam van West-Europa

Miljoenen

“Een goed bestoven vrucht zorgt voor een hoog oogst­volume en voor een regelmatige, mooi ­gevormde vrucht”, zegt Wim Tollenaers van Steunpunt Bijenteelt. Voor een appel- en perenboomgaard van een hectare heb je twee tot drie bijenvolken nodig. Voor een hectare kersen en krieken vier tot zes bijenvolken. “Een bijenvolk bestaat in de lente uit zo’n 40.000 à 45.000 bijen bijen. In de zomer is een bijenvolk op z’n sterkst met 60.000 bijen.” Er staan honderden kasten in de fruitstreek, we kunnen dus spreken van miljoenen bijen.

Conference

Die honingbij blijft de belangrijkste bestuiver in de fruitteelt. Omdat ze in groten getale ingezet worden en bloemvast zijn, wat wil zeggen dat ze gedurende de hele bloei op dezelfde bloemen vliegen. De bij kruipt diep in de bloem om nectar te zoeken. Hierbij raakt ze de meeldraad aan en blijven er stuifmeel­korrels aan haar lijfje plakken. Daarna vliegt de bij door naar een andere bloem. Een deel van het stuifmeel op haar rug zal bij de volgende bloem aan de stamper blijven kleven. Zo worden de bloesems bestoven en zal er dus straks fruit aan de bomen groeien.

Vooral appels en kersen zijn grotendeels afhankelijk van de bij. “De conferencepeer geeft ook vruchten zonder bestuiving”, zegt Tim Beliën van Proefcentrum Fruitteelt in Sint-Truiden. “Al zijn die dan van minder goede kwaliteit. Bijen zijn enorm belangrijk voor de fruitteelt. We zetten in Haspengouw meer in op het aantrekken van wilde bijen door gemengde hagen rondom de akkers te planten en in voldoende nestkasten te voorzien. Het werpt z’n vruchten af.”

LEES OOK. Getest: wij sliepen als eerste tussen de bloesems in nieuwe Truiense slaapkubus

Egyptenaren

Al zijn die wilde bijen nog lang niet genoeg in aantal om de bloesems te bestuiven. Daarom plaatsten imkers van uit heel Limburg en ver daarbuiten bijenkasten in de fruitstreek, goed dus voor miljoenen bijen. “De Egyptenaren zetten meer dan 4.000 jaar geleden al bijen in. Ik heb niet anders geweten dan dat fruit­telers tijdens het bloesemseizoen een beroep doen op imkers”, zegt Karel Vaes van Fruit met Hart en Ziel, teler van kersen, appels en peren in Borgloon. “We werken mee aan het voortbestaan van de wilde bij door meer biodiversiteit rond de boomgaarden en akkers te creëren, maar de honingbij blijft belangrijk voor de bestuiving tijdens het seizoen. De inzet van de gedomesticeerde bij is goed voor de fruittelers, maar ook voor de imker die straks lekkere Haspengouwse honing heeft.”

Nog goed nieuws: er is een groeiende interesse voor de imkerij, met heel wat nieuwe imkers als gevolg. Helaas heeft die imker niet alles in handen, zoals de aanwezigheid van de varroamijt, die op bijen parasiteert, maar ook winter- en verdwijn­ziektes. En de verarming van de florale bio­diversiteit doet de bijen ook geen goed. “Iedereen kan zijn steentje bijdragen door veel bloemen in de tuin te planten. Laat klavers en paardenbloemen in het gras staan en zorg ervoor dat bijen en andere insecten voldoende nectar in de tuin vinden”, zegt entomoloog Peter Berx.

3 x honing uit Haspengouw

Zelf lekkere bloesemhoning proeven? Dat kan bij deze imkers.

1. Imkerij De Kevie

De imkerij ligt in natuurgebied de Kevie in Tongeren. De imkerij verkoopt behalve Kevie honing ook andere soorten uit de streek, zoals de Haspengouwse voorjaar- en zomerhoning van de fruitbloesems in de regio. Een pot kost 6,5 euro.

Imkerij De Kevie, Oude Blaarstraat 130 in Tongeren. Info: imkerij-de-kevie.be

2. Imkerij ’t Fleurtje

Imker Freddy Schotsmans van imkerij ’t Fleurtje uit Genk bracht zopas zijn bijenkasten naar verschillende kersentelers in de fruitstreek. Dat levert hem straks lekkere Haspengouwse kersenhoning op. Die kun je bij de imkerij kopen voor 8 euro.

Imkerij ’t Fleurtje, Spoorstraat 11 in Genk. Info via de Facebookpagina.

3. Pipo

Fruitbedrijf Pipo, bekend van de appelsappen, nodigt elk jaar tijdens het bloesemseizoen imkers uit om bijenkasten in de plantages te plaatsen. Samen met de imkers bracht het bedrijf Pipo Honing uit. De bloesemhoning kun je kopen via de website of in de hoevewinkel. Een pot kost 6,10 euro.

Pipo Appelsappen, Naamsesteenweg 389b in Sint-Truiden. pipoappelsappen.be