Het inflatiecijfer duidt aan hoe de prijzen van goederen en diensten zijn geëvolueerd ten opzichte van een jaar geleden, met andere woorden hoeveel het leven in die periode duurder is geworden. In november steeg de inflatie tot 5,64 procent, ten opzichte van 4,16 procent in oktober, zo blijkt uit de cijfers van het statistiekbureau Statbel.

LEES OOK. Inflatie op hoogste peil sinds 2008: dit betekent het voor jou en je loon

Het is van juli 2008 geleden dat de prijzen nog zo fel stegen. Toen bedroeg de inflatie 5,9 procent. “Als de inflatie nog wat verder stijgt, gaan we zelfs naar het niveau van de jaren 80”, zegt financieel expert Pascal Paepen.

Aan de andere kant is 100 euro op een spaarboekje vandaag 5,64 procent minder waard. “De prijsstijgingen doen de mensen behoorlijk pijn”, zegt Paepen. “Maar mensen met een spaarboekje zijn dubbel gestraft. Hun spaargeld is minder waard. Mensen met schulden profiteren dan weer.”

Afgezien van de dure energie vallen de prijsstijgingen nog mee. De kerninflatie, dat willen zeggen de inflatie zonder de energieprijzen en de prijzen van onbewerkte voedingsproducten, bedroeg in november 2,14 procent. “Dat maakt dat de centrale banken zich nog niet ongerust maken.” Paepen verwacht ook volgend jaar nog een hoge inflatie. “Maar volgens mij is de inflatie niet blijvend hoog.”

Energieprijzen

De forse stijging van de inflatie is vooral te wijten aan de sterk gestegen energieprijzen. Energie werd het voorbije jaar 46,4 procent duurder. Elektriciteit is 41,8 procent duurder dan een jaar geleden, aardgas werd zelfs 116,4 procent duurder. Benzine en diesel werden ruim 32 procent duurder, voor een postverzending moet 18,1 procent meer worden neergeteld.

Sommige producten en diensten werden goedkoper. Televisies werden 10,1 procent goedkoper, software 8,7 procent en smartphones 6,5 procent. “We hebben vorig jaar de economie stilgelegd. Dat was een experiment waarvan we nu pas goed de gevolgen zien”, aldus Pascal Paepen. “De heropstart van de economie heeft zowat op alle vlakken serieuze tekorten veroorzaakt en dus ook hogere prijzen.”

De hoge energieprijzen zorgen niet overal voor tandengeknars. De Russische energieproducent Gazprom zette in het derde kwartaal een recordwinst neer dankzij de hoge gasprijzen. Gazprom verkocht van juli tot en met september voor 27,8 miljard euro aan energie, 70 procent meer dan vorig jaar. Aan het einde van het kwartaal was er een nettowinst van 6,8 miljard euro. Gazprom verwacht dat het vierde kwartaal nog beter wordt.

Loonsverhoging

Dankzij de automatische indexering stijgen ook de lonen. Dat is vanaf 1 januari 2022 het geval voor de meer dan 400.000 bedienden van het paritair comité 200, de grootste groep bedienden in ons land. Volgens HR-dienstverlener SD Worx zal de indexering in januari uitkomen op 3,56 procent. Het paritair comité 200 groepeert onder meer de bedienden in callcenters, uitzendkantoren, IT, consultancy, reclame, drukkerijen en in de bouw.

In eerdere prognoses ging SD Worx nog uit van 2,3 procent tot 3,18 procent. Een definitief cijfer wordt in december verwacht. Technisch gezien gaat het natuurlijk niet om een loonsverhoging maar om een aanpassing van lonen aan de levensduurte. Voor de werkgevers gaat het wel om een stijging van de loonkosten.

De werkgeversorganisatie VBO trekt inmiddels aan de alarmbel. Het Verbond van Belgische Ondernemingen wil dringend overleg plegen met de regering en de vakbonden over de hoge inflatie. Een bijsturing is nodig nu het concurrentievermogen van de bedrijven in het gedrang komt, aldus het VBO. De stijging van de lonen kan een spiraal veroorzaken waarbij vervolgens ook de prijzen van de producten stijgen.

Het VBO noemt de stijging van de inflatie “verontrustend”. De bedrijven moeten de lonen door de automatische indexering op enkele maanden tijd met 4,5 tot 5 procent verhogen. In de loonwet is er een veiligheidsmarge voorzien van 0,5 procent bij een hoger dan verwachte inflatie, maar die blijkt nu ruimschoots onvoldoende. Het VBO vreest voor een “zware competitiviteitscrisis” als er geen maatregelen genomen worden.